27 i 28 listopada odbędą się 2 ostatnie przedstawienia tegorocznej edycji festiwalu Spotkanie Teatrów Narodowych.
Na finał – czeski zespół Narodni Divadlo.
Národní Divadlo
Czechy / Praga
Co się zdarzyło, kiedy Nora opuściła męża / Co se stalo, když Nora opustila manžela
Elfriede Jelinek
premiera: 15 kwietnia 2010
czas trwania: 2 h 55 min, 1 przerwa
Sztuka Elfriede Jelinek to przewrotny epilog dopisany klasycznej sztuce Henrika Ibsena, którym dzisiejsza noblistka debiutowała dla sceny w końcu lat siedemdziesiątych. Porzuciwszy dom, męża i dzieci, Nora Helmer odgrywa kolejne role – społeczne i seksualne – by w świecie zaprojektowanym przez i dla mężczyzn skonstruować swoją kobiecą tożsamość. Zrealizowana z rozmachem i humorem inscenizacja Michala Dočekala odwołuje się do najlepszych tradycji czeskiej awangardy.
realizatorzy
reżyseria Michal Dočekal
scenografia Martin Chocholoušek
kostiumy Kateřina Štefková
dramaturgia Daria Ulrichová
muzyka Miloš Orson Štědroň
choreografia Petra Hauerová
obsada
Zdena Hadrbolcová, Jaromíra Mílová, Kateřina Petrová, Hana Igonda Ševčíková, Eva Vrbková, Kateřina Winterová, Igor Bareš, Vladislav Beneš, Miloslav Mejzlík, Petr Motloch, Ondřej Pavelka, Alexej Pyško, Luboš Veselý
Spektakl jest grany w języku czeskim z napisami w języku polskim.
recenzje
Herbatę dystrybuuje się tu na taśmie produkcyjnej, a stosunek seksualny odbywany na olbrzymich czerwonych piłkach staje się groteskowym spartakiadowym wyczynem. [...] Reżyser, bez przerwy ironizując, zbliża dramat Elfriede Jelinek do politycznej rewii w stylu Bertolta Brechta. To w dużej mierze także zasługa fantastycznej muzyki Miloša Štědroňa, która znajduje swój punkt kulminacyjny w przewrotnym dialogu pianina z gitarą elektryczną. (Radmila Hrdinová, novinky.cz)
Na nowej scenie Národního Divadla sztukę Elfriede Jelinek oglądamy jako groteskową operetkę. [...]Stylistyka przedstawienia odwołuje się do kultury dwudziestolecia międzywojennego – tej wysokiej i tej popularnej, a więc zarówno klasyki kina, jak i podejrzanej literatury erotycznej. [...]Zamieniona w halę fabryczną scena urasta do symbolu – jak w Dzisiejszych czasach Charliego Chaplina. [...] Tak znakomicie dobranego i poprowadzonego zespołu nie widzieliśmy w Teatrze Narodowym już od dawna. (Marie Reslová, „Hospodářské noviny”)
Jak stwierdza Jitka Jílkova w programie spektaklu, wolelibyśmy zapewne, żeby Nora Jelinek mogła się wreszcie okazać przestarzałą lewacką sztuką. Tak jednak nie jest. A spektakl Dočekala niepokoi tym bardziej, że kończą go akordy niebezpiecznie przypominające faszystowski marsz. (Jana Machalická, „Lidové noviny”)
Michal Dočekal
Michal Dočekal, urodzony w roku 1965 w Pradze. Reżyser i dyrektor teatrów. Absolwent wydziału teatralnego Akademii Muzycznej (Divadelní fakulta Akademie Múzických Umění, DAMU) w Pradze (1991). Po ukończeniu studiów na krótko związał się z praską grupą teatralną Kašpar (1991–1994). W roku 1994 objął na osiem lat stanowisko dyrektora artystycznego Divadla Komedie w Pradze, które dzięki jego kierownictwu otrzymało Nagrodę im. Alfréda Radoka dla teatru roku 1996. Ważnym praskim wydarzeniem artystycznym w roku 2001 stało się jego przedstawienie Tragicznej historii doktora Fausta Christophera Marlowe’a, zrealizowane w podziemiach Zamku Wyszehradzkiego w Pradze, za które otrzymał nagrodę „Divadelních Novin”. Od roku 2002 pełni funkcję dyrketora artystycznego Národního Divadla. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród, między innymi międzynarodowej Nagrody im. Ernesta Flaiana (2003) oraz nagrody Českého Literárního Fondu (2004).
Národní Divadlo
Początki Národního Divadla sięgają 1845 roku, kiedy podczas posiedzenia komitetu czeskiego Zgromadzenia Narodowego 29 stycznia wybitny historyk i mąż stanu František Palacký wystąpił z wnioskiem o przyznanie Pradze przywileju, zezwalającego na utworzenie tam czeskiej sceny, autonomicznej wobec habsburskiej polityki kulturalnej. Otrzymał odpowiedź pozytywną. Rewolucja 1848 roku przerwała wprawdzie jego starania, ale uświadomiła też Czechom, jak ważną politycznie kwestią jest ustanowienie ośrodka kultury narodowej. Po licznych przeciwnościach losu udało się ukończyć budowę gmachu, którego uroczyste otwarcie w obecności arcyksięcia Rudolfa Habsburga odbyło się 11 czerwca 1881 roku. Miesiąc później teatr spłonął. W wyniku prac rekonstrukcyjnych otrzymał nowoczesne wyposażenie sceny i elektryczne oświetlenie, które funkcjonowały bez zarzutu przez następnych sto lat. Ponownej inauguracji dokonano 18 listopada 1883 roku. W ciągu przeszło stu lat swojego istnienia Národní Divadlo stanowiło jeden z najważniejszych ośrodków czeskiej kultury, skupiając wokół siebie najważniejszych artystów tego kraju. Obecnie utrzymuje cztery sceny: mieszczące się w historycznej siedzibie dużą na 990 miejsc i małą na 397 miejsc (0d 1983 roku), Stavovské Divadlo na 695 miejsc (teatr od 1783 roku, przyłączony w 1920 roku) i scenę eksperymentlaną Divadlo Kolowrat na 80 miejsc (od 1991 roku). Prowadzi trzy zespoły: operowy, baletowy i dramatyczny, które występują naprzemiennie na wszystkich scenach. 4 maja 2005 roku Národní Divadlo podpisało umowę z Komerčním Bankam, który corocznie honoruje najwybitniejszy spektakl każdego z zespołów statuetką według projektu Jaroslava Rony i nagrodą w wysokości czterech tysięcy euro.
